Świat finansuje odbudowę w Czarnobylu

Świat finansuje odbudowę w Czarnobylu

Na skończenie budowy nowego sarkofagu w elektrowni Czarnobyl potrzeba ok. 740 mln euro. Większość tej kwoty sfinansują kraje Unii Europejskiej.

W ubiegłym tygodniu zakończyło się w Kijowie prezentowanie przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Komisję Europejską i władze Ukrainy postępu prac związanych z budową nowego sarkofagu dla zniszczonego 25 lat temu czwartego bloku elektrowni w Czarnobylu. Polskie media reprezentowała "Rzeczpospolita". Spotkanie miało zachęcić wspólnotę międzynarodową do finansowania tego projektu.

Od 1992 r. Unia wydała na bezpieczeństwo w czarnobylskiej strefie ponad 1,37 mld euro. Samo pozbycie się części zużytego paliwa ze zniszczonego bloku kosztowało dotąd 259 mln euro. W sumie z unijnego budżetu na pomoc Ukrainie w sprawach energetyki, bezpieczeństwa, ochrony środowiska wydano 3,1 mld euro – przekazał Jean-Paul Joulia, szef wydziału bezpieczeństwa jądrowego w Komisji Europejskiej.

W starym sarkofagu pozostaje wciąż 95 proc. paliwa, które wydostało się w wyniku wybuchu czwartego reaktora 26 kwietnia 1986 r. Specjaliści uważają, że pod wpływem przeciekającej przez pękający stary sarkofag wody mogłoby tam dojść do niekontrolowanej reakcji łańcuchowej. Pod wpływem wody koroduje także metal i niszczeją konstrukcje. Występuje niebezpieczeństwo dostania się skażonych odpadów do wód gruntowych. Dlatego niezbędne są dalsze inwestycje.

– Blok nr 3 jest już bez paliwa, w bloku nr 1 trwa jego usuwanie. Jeżeli chodzi o blok czwarty (ten z sarkofagiem), to całkowitą kontrolę nad nim będziemy mieli, gdy zostanie usunięte paliwo. A to kosztuje tyle, ile budowa nowego bloku, czyli ok. 2,5 mld dol. Do tego dochodzi budowa miejsc składowania paliwa. Całość to ok. 10 mld dol. Od tego, jak szybko zdobędziemy te pieniądze, będzie zależało bezpieczeństwo w Czarnobylu – oznajmia Igor Gramotkin, dyrektor elektrowni.

Nowy sarkofag jest unikatową konstrukcją na świecie i ma zabezpieczyć strefę na najbliższe 100 lat. Będzie to przypominało żelazobetonową arkę(namiot), wysoki na 105 m, długi na 150 m i szeroki na 257 m. Waga konstrukcji to 29 tyś. ton. Będzie się poruszać po szynach i po wybudowaniu najedzie na obecny sarkofag oraz czwarty blok, przykrywając je całkowicie. Plany przewidują, że będzie to w 2013 r.

Konstrukcję zaprojektowana została przez konsorcjum amerykańskich gigantów budowlanych Bachtel i Battelle oraz francuskiego EDF współpracującymi z ukraińskimi instytutami naukowymi. W 2007 r. rządowy przetarg na zbudowanie sarkofagu wygrał francuski koncern Novarka.

Czarnobylski Fundusz ds. Sarkofagu (Chernobyl Shelter Fund) został zainicjowany przez EBOR w 1997 r. Bank pełni tu rolę menedżera projektu wspólnie z rządem ukraińskim. Najważniejsze decyzje w sprawie finansowania podejmuje Rada Darczyńców skupiająca 23 kraje Unii (w tym Polskę). W ubiegłym roku po raz pierwszy wśród fundatorów Czarnobyla znalazła się Rosja, która wpłaciła 15,3 mln euro. Najwięksi fundatorzy Chernobyl Shelter Fund to: Komisja Europejska (250 mln euro), Stany Zjednoczone (182,8 mln), Niemcy (60 mln), Wielka Brytania (53,1 mln), Francja (52,5 mln); Japonia (45,7 mln) Ukraina (45 mln), Włochy (41,5 mln), Kanada (34,9 mln), Rosja (15,3 mln) oraz Polska (2,5 mln).

(pl)