Czy spalarnie będą produkowały zieloną energię?

W chwili obecnej mamy do czynienia z ogromnym zubożeniem zasobów naturalnych, a tym samym znacznym wzrostem ich cen na światowych rynkach. Nieracjonalne gospodarowanie posiadanymi zasobami naturalnymi oraz opieranie bezpieczeństwa energetycznego państwa przede wszystkim na elektrowniach węglowych, jest nie tylko niezgodne z europejskimi trendami w dziedzinie promocji zrównoważonej polityki energetycznej, ale i może stanowić poważne zagrożenie dla szukania i tworzenia alternatywy dla wyczerpujących się zasobów naturalnych.

Z uwagi na fakt, iż w chwili obecnej ponad 90% odpadów powstających w gospodarstwach domowych kierowanych jest na składowiska, a według hierarchii postępowania z odpadami jest to ostatnia i najmniej pożądana metoda, spalanie odpadów może okazać się właśnie jedną z opcji, która pozwoli ograniczyć wykorzystywanie zasobów naturalnych, a tym samym pozwoli uzyskać dużą ilość energii.

Kierunki polityki Rządu w zakresie gospodarki odpadami określa uchwała Rady Ministrów Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010” (M. P. Nr 90, poz. 946). Zgodnie z tym dokumentem podstawą gospodarki odpadami komunalnymi w kraju mają być zakłady zagospodarowania odpadów (zzo) o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego minimum przez 150 tys. mieszkańców, spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki. Natomiast w przypadku aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców, preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych jest ich termiczne przekształcanie.

Oprócz zmniejszania ilości odpadów kierowanych na składowiska, atutem budowy spalarni odpadów jest fakt pozyskiwania energii powstającej w procesie termicznego przekształcania odpadów, który to odzysk pozwala w znacznym stopniu oszczędzić surowce naturalne. Obecnie resort środowiska prowadzi prace legislacyjne w zakresie opracowania rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych jako energii z odnawialnych źródeł energii. Upoważnienie dla Ministra Środowiska do wydania przedmiotowego rozporządzenia wynika z art. 44 ust. 8 i 9 ustawy o odpadach. Projekt określa rodzaje frakcji biodegradowalnych stanowiących część zmieszanych odpadów komunalnych, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów oraz techniczne i organizacyjne warunki wiarygodnego dokumentowania ilościowego i energetycznego udziału frakcji ulegających biodegradacji, zawartych w odpadach komunalnych podlegających termicznemu przekształcaniu w spalarniach odpadów i zaliczonych jako źródło odnawialne w bilansie energetycznym odzysku energii w spalarni odpadów. Biodegradowalne frakcje odpadów komunalnych spełniają definicję biomasy zawartą w art. 2 dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych (Dz. Urz. UE L 283 z 27. 10. 2001 r., str. 33, z późn. zm.), zgodnie z którą biomasa oznacza podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości z przemysłu rolnego (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki, jak również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów przemysłowych i miejskich. Definicja ta została transponowana do polskiego prawa i jest zawarta w § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzenia danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. Nr 156, poz. 969).
Wejście w życie projektowanego przez resort środowiska rozporządzenia umożliwi szybsze i skuteczniejsze wywiązanie się przez Polskę z obowiązku, o którym mowa w art. 5 dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz. WE L 182 z 16.07.1999, str. 1, z późn. zm.). Przepisy zawarte w treści przedmiotowego paragrafu zobowiązują bowiem wszystkie kraje członkowskie do zmniejszania masy frakcji biodegradowalnych z odpadów komunalnych kierowanych na składowiska. Warto również podkreślić, iż dnia 23 stycznia 2008 r. Komisja Europejska przyjęła projekt dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, który przewiduje nałożenie zarówno na Polskę, jak i pozostałe kraje Wspólnoty obowiązku osiągnięcia 15% energii z odnawialnych źródeł energii w roku 2020.

Spalanie odpadów i odzyskiwanie z nich energii, której część zostanie zakwalifikowana jako energia pochodząca z odnawialnych źródeł energii wydaje się być zatem w polskich realiach konieczne. Rynek energii z odnawialnych źródeł energii wykorzystujących biomasę rozwija się w ostatnim czasie bardzo intensywnie. Zakwalifikowanie biodegradowalnych frakcji odpadów do kategorii biomasy może mieć zatem istotny wpływ na zwiększenie udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii w naszym kraju.