Mikołów: próba podziemnego zgazowania węgla zakończona powodzeniem

Mikołów: próba podziemnego zgazowania węgla zakończona powodzeniem

Jak informuje PAP na łamach serwisu Nauka w Polsce, pilotażowa próba podziemnego zgazowania węgla, prowadzona w kwietniu w Kopalni Doświadczalnej "Barbara" w Mikołowie zakończyła się sukcesem. W ciągu dwóch tygodni zgazowaniu uległo ok. 12-15 ton węgla z prędkością ok. 40 kg na godzinę.

"Trwająca dwa tygodnie próba przebiegła pomyślnie. Dokonano m.in. rozeznania jak bezpiecznie sterować takim procesem i jak dobierać media zgazowujące. Oceniono też, jaki mamy wpływ na jakość produktu" - powiedziała PAP rzeczniczka Głównego Instytutu Górnictwa (GIG) w Katowicach Sylwia Jarosławska-Sobór.

Podziemne zgazowanie węgla to metoda pozyskiwania energii z węgla bezpośrednio w miejscu jego zalegania. Dokonuje się tego poprzez doprowadzenie do zapalonego złoża czynnika zgazowującego (np. powietrza, tlenu, pary) i odbiór wytworzonego gazu na powierzchni. W porównaniu do metod powierzchniowych, podziemne zgazowanie jest procesem dużo bardziej złożonym i trudniejszym w realizacji.

Eksperyment prowadzono w podziemnym georeaktorze - odizolowanym od wyrobisk pokładzie węgla wielkości ok. 5 na 15 metrów i grubości ok. 1,5 m. Efektem były tzw. gazy odlotowe, wyprowadzane na powierzchnię i spalane w specjalnej pochodni. To tlenek i dwutlenek węgla, metan i wodór. Eksperyment był ukierunkowany głównie na zbadanie możliwości pozyskania wodoru, który w przyszłości mógłby służyć jako paliwo w ogniwach paliwowych.

"Udziały poszczególnych składników w powstającej w wyniku zgazowania mieszaninie gazów zależą od warunków termodynamicznych prowadzenia procesu oraz od zastosowanego czynnika zgazowującego" - wyjaśniła Jarosławska-Sobór. Skład mieszaniny był ściśle monitorowany. Dokładne wyniki pomiarów będą przedstawione podczas konferencji podsumowującej projekt, 12 maja. Wiadomo jednak, że ilość uzyskanego wodoru nie odbiegała od założeń i wynosiła ok. 30 proc., różniąc się nieco w poszczególnych fazach procesu.

Próbę przeprowadzono w ramach międzynarodowego projektu Huge (Hydrogen Oriented Underground Coal Gasification for Europe), współfinansowanego ze środków Funduszu Badawczego Węgla i Stali oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Oprócz GIG, pełniącego w projekcie rolę koordynatora, uczestniczą w nim także partnerzy z Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Czech, Belgii, Ukrainy oraz inne polskie podmioty.

Skala możliwych zastosowań produktów podziemnego zgazowania węgla jest szeroka. Gaz o wysokiej zawartości wodoru i tlenku węgla (tzw. gaz syntezowy) może być surowcem dla przemysłu chemicznego, np. do produkcji paliw płynnych czy metanolu; może też zastępować gaz ziemny. Rodzaj zastosowania zależy głównie od składu chemicznego uzyskanych gazów, a ten wynika przede wszystkim z rodzaju czynnika zgazowującego. Prostszym zastosowaniem otrzymanego gazu jest wykorzystanie go do wytwarzania prądu w turbinach gazowych lub spalanie w kotłach ze zmodyfikowanymi palnikami gazowymi w celu produkcji ciepła.

Pierwszą podziemną próbę zgazowania węgla poprzedziły dwuletnie badania w reaktorze powierzchniowym. Dzięki nim można było prawidłowo zaprojektować reaktor podziemny i zaplanować eksperyment w warunkach rzeczywistych. W przyszłości GIG chce testować podziemne zgazowanie na większą skalę. Swój projekt w tej dziedzinie instytut zgłosił do konkursu, ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Dalsze badania nad zgazowaniem byłyby prowadzone kosztem ok. 30mln zł, ok. 400m pod ziemią, w jednej z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego.

(bj)